โวโลดีเมอร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน กล่าวยกย่อง “ชัยชนะ” ของยูเครนและทวีปยุโรป หลังจากผู้นำสหภาพยุโรปตกลงที่จะเปิดการเจรจาเรื่องสมาชิกภาพกับยูเครน แม้จะมีการคัดค้านจากฮังการีหลายเดือนเกี่ยวกับการเข้าร่วมเป็นสมาชิกก็ตาม
การตัดสินใจดังกล่าวได้รับการประกาศเมื่อวันพฤหัสบดี (14 ธ.ค.) ที่การประชุมสุดยอดของ 27 ประเทศในสหภาพยุโรป โดยนอกจากยูเครนแล้ว สหภาพยุโรปยังได้ตกลงที่จะเปิดการเจรจาสถานะสมาชิกอย่างเป็นทางการกับมอลโดวาด้วย
ชาร์ลส์ มิเชล ประธานรัฐสภายุโรป ซึ่งเป็นเจ้าภาพการประชุมสุดยอดในครั้งนี้ ได้ประกาศข้อตกลงดังกล่าวบนโพสต์ทางโซเชียลมีเดีย โดยมิเชลระบุว่าข้อตกลงดังกล่าว “เป็นสัญญาณแห่งความหวังที่ชัดเจน สำหรับประชาชนของพวกเขาและสำหรับทวีปของเรา”
เซเลนสกีได้ออกมายินดีกับการตัดสินใจในครั้งนี้ของสหภาพยุโรป โดยประธานาธิบดียูเครนโพสต์ข้อความลงบน X ว่า ข้อตกลงนี้เป็น “ชัยชนะของยูเครน ชัยชนะของทั้งยุโรป ชัยชนะที่สร้างแรงขับเคลื่อน สร้างแรงบันดาลใจ และเสริมความแข็งแกร่ง”
เออร์ซูลา ฟอน เดอร์ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป กล่าวว่า ข้อตกลงในครั้งนี้เป็น “การตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ และวันที่จะยังคงจารึกไว้ในประวัติศาสตร์สหภาพของเรา” ในขณะที่ โอลาฟ โชลซ์ นายกรัฐมนตรีเยอรมนี กล่าวถึงประเทศที่ยื่นสมัครเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปว่า “ประเทศเหล่านี้เป็นของครอบครัวชาวยุโรป”
มิเชลกล่าวว่าการประชุมสุดยอดดังกล่าวได้มอบสถานะผู้สมัครสหภาพยุโรปให้แก่จอร์เจีย และจะทำให้การรับการพิจารณาสถานะสมาชิกสหภาพยุโรปก้าวหน้าขึ้น ทั้งนี้ ยังมีอีกหนึ่งประเทศอย่างบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ที่กำลังรอการรับพิจารณามอบสถานะสมาชิกสหภาพยุโรป เมื่อถึง “ระดับที่จำเป็นในการปฏิบัติตามเกณฑ์”
นักการทูตสหภาพยุโรปกล่าวว่า วิคเตอร์ ออร์บาน นายกรัฐมนตรีฮังการี ไม่ได้อยู่ในห้องประชุมสุดยอดสำหรับการลงคะแนนเสียงให้รับพิจารณายูเครนเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป แต่เขาได้รับทราบและตกลงว่าผู้นำคนอื่นๆ จะลงคะแนนเสียงในกรณีที่เขาไม่อยู่ ทั้งนี้ เป็นเวลาหลายสัปดาห์ที่ออร์บานยืนยันว่าเขาจะขวางข้อตกลง โดยเมื่อวันพฤหัสบดี ออร์บานระบุว่าข้อตกลงนี้เป็น “การตัดสินใจที่แย่” และ “จุดยืนของฮังการีชัดเจน ยูเครนไม่ได้เตรียมพร้อมสำหรับเราที่จะเริ่มการเจรจาเกี่ยวกับการเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป” พร้อมกันนี้ ออร์บานระบุว่าการตัดสินใจในครั้งนี้ “ไม่สมเหตุสมผล” และ “ไม่เหมาะสม”
ทั้งนี้ ชุดความช่วยเหลือแก่ยูเครนของสหภาพยุโรปไม่สามารถบรรรลุข้อตกลงได้ หลังจากที่ออร์บานปฏิเสธลงมติเห็นด้วย กับการมอบความช่วยเหลือทางการเงินจำนวน 5 หมื่นล้านยูโร (ประมาณ 1.9 ล้านล้านบาท) ที่รัฐบาลยูเครนต้องการอย่างยิ่งเพื่อใช้พยุงตัวได้ในระหว่างการทำสงครามกับรัสเซีย
“รัฐสมาชิก 26 ประเทศยืนกรานว่าต้องทำการตัดสินใจครั้งนี้ ดังนั้นฮังการีจึงตัดสินใจว่าหาก 26 ประเทศตัดสินใจเช่นนั้น พวกเขาควรไปตามเส้นทางของตนเอง และฮังการีไม่ต้องการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจที่แย่นี้” ออร์บานกล่าว ทั้งนี้ สหภาพยุโรปซึ่งสมาชิกยังคงยึดมั่นในความเป็นอิสระ ในประเด็นยุทธศาสตร์และการต่างประเทศ และต้องอาศัยฉันทามติของที่ประชุมในการอนุมัติมติใดๆ
เมื่อช่วงต้นสัปดาห์ที่ผ่านมานี้ เซเลนสกีได้เดินทางไปเยือนสหรัฐฯ เพื่อพยายามล็อบบี้ขอความช่วยเหลือจากสหรัฐฯ เพิ่มมากขึ้น แต่คำขอประธานาธิบดียูเครนกำลังเผชิญกับอุปสรรคใหญ่ ในการผ่านมติอนุมัติเงินช่วยเหลือจากรัฐสภาสหรัฐฯ
นอกจากนี้ ผู้นำสหภาพยุโรปบางคนเคยเตือนไว้ก่อนหน้านี้ว่า การไม่ตกลงที่จะเริ่มการเจรจากับยูเครน จะถูกมองว่าเป็นชัยชนะของ วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย
ยูเครนยื่นขอเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป หลังจากการรุกรานของรัสเซียในเดือน ก.พ. 2565 และได้รับเลือกให้เป็นผู้สมัครเป็นสมาชิกอย่างเป็นทางการ เพื่อเข้าร่วมเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปในเดือน มิ.ย.ปีเดียวกัน นอกจากนี้ ประเทศอดีตสาธารณรัฐโซเวียตและเพื่อนบ้านยูเครนอย่างมอลโดวา ก็ได้ยื่นสมัครขอเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปพร้อมๆ กับยูเครนด้วย
สงครามในยูเครน ได้จุดประกายความหวังให้กับการกดดันของสหภาพยุโรป ในการรับสมาชิกใหม่ซึ่งหยุดชะงักลงในช่วงก่อนหน้านี้ ในขณะที่สหภาพยุโรปพยายามจะรักษาอิทธิพลของตัวเอง เพื่อทำให้อิทธิพลของรัสเซียและจีนอยู่ในภาวะตกต่ำ
ในเดือน มิ.ย. 2565 คณะกรรมาธิการยุโรปได้กำหนดมาตรฐานการปฏิรูป 7 ประการแก่ยูเครน ที่จะต้องปฏิบัติตามให้เสร็จสมบูรณ์ ซึ่งรวมถึงการจัดการกับการทุจริต และการควบคุมอำนาจของผู้มีอำนาจ ก่อนที่การเจรจาจะเริ่มขึ้นได้
เดนิส ชมีกัล นายกรัฐมนตรียูเครน กล่าวว่าการตัดสินใจของสหภาพยุโรปเมื่อวันพฤหัสบดี แสดงให้เห็นว่ามีการ “เห็นชอบกับการปฏิรูปที่เราได้ทำในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และการดำเนินการตามคำแนะนำทั้งหมดของคณะกรรมาธิการยุโรป” ชมีกัลระบุอีกว่า “เส้นทางที่ยากลำบากรออยู่ข้างหน้า เราเป็นหนึ่งเดียวกันและพร้อม”
ลำพังการเจรจามีแนวโน้มที่จะใช้เวลาหลายปี ทั้งนี้ สนธิสัญญาของสหภาพยุโรปบังคับให้สมาชิกช่วย “โดยทุกวิถีทางเท่าที่อำนาจของพวกเขามี” ต่อประเทศอื่นในสหภาพยุโรป ที่ตกเป็นเหยื่อของการรุกรานทางอาวุธในดินแดนของตน ทั้งนี้ หากยูเครนกลายเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป ในขณะที่สงครามกับรัสเซียกำลังดำเนินอยู่ ประเทศในสหภาพยุโรปจะต้องเคารพหลักตามสนธิสัญญา
นอกจากนี้ หากยูเครนกลายเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปแล้วนั้น สหภาพยุโรปจะมีความยาวพรมแดนของภูมิภาคใหม่ที่เหยียดยาวกับรัสเซียและเบลารุส ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยด้านการย้ายถิ่นและการป้องกัน
ที่มา:
