#จํานําข้าว ยังคงติดเทรนด์ในแอปพลิเคชัน X ข้ามคืน หลากหลายคำถามที่ถูกส่งผ่านโลกออนไลน์ ยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจนจากจากรัฐบาล
ไทยพีบีเอสออนไลน์ ได้พูดคุยสั้น ๆ กับ ดร.สง่า ดามาพงษ์ ที่ปรึกษากรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ในฐานะนักโภชนาการ สะท้อนมุมมองเรื่องข้าว 10 ปีในโครงการรับจำนำข้าว โดยตั้งคำถามไว้ 3 ประเด็นว่าก่อนที่จะนำข้าว 10 ปีมาให้ผู้บริโภคหรือนำออกไปขาย รัฐบาลต้องพิสูจน์ว่าข้าวทั้งหมดมีคุณภาพหรือไม่
นักโภชนาการ บอกว่า ประเด็นแรก ขอให้ดูเรื่องทางกายภาพว่า สี กลิ่นของข้าวนับแสนกระสอบที่เก็บไว้ในโกดังมีการเปลี่ยนแปลงไปมากน้อยแค่ไหน จากภาพข่าวที่ปรากฎพบว่ามีมอด แมลงที่เห็นบ่งชี้ทางกายภาพว่ามีการเปลี่ยนแปลงของข้าวจากการเก็บข้าวไว้นาน ๆ แล้วมาบอกว่าให้ซาวน้ำ 15 ครั้งแล้วจะดีขึ้น
การที่นำคนไปชิมโชว์ อาจนำข้าวบางส่วนที่ไม่ได้มีมอดกิน หรือเสียหายมากมาหุง แต่ไม่สามารถตัดสินว่าข้าวในล็อตนี้จะมีคุณภาพหรือไม่
อ่านข่าว แกะรอย มหกรรมโชว์กินข้าว 10 ปี กินได้จริงหรือ? ฤาหาทางลง
จี้ตรวจสอบเชื้อรา-สารตกค้าง-โภชนาการ
นักโภชนาการ ตั้งคำถามอีกว่า ประเด็นเรื่องความปลอดภัย ต้องบอกให้ได้ก่อนว่า 10 ปีที่มีการรมควันข้าวไว้ใช้สารชนิดไหนบ้าง มีการรมควันทุกเดือนหรือไม่ ใช้สารเคมีตัวไหน เช่น เมทิลโบรไมด์ (methyl bromide) ใช้รมกันมอด แมลง เชื้อรามันตกค้างหรือไม่ และตอนรมควันเข้าถึงทั่วทุกกระสอบหรือไม่
รวมทั้งเรื่องของอะฟลาท็อกซิน เชื้อราที่อาจเกิดขึ้นได้ หากมีการควบคุมความชื้นสัมพัทธ์ได้ไม่ดีพอในกระสอบข้าว ซึ่งประเด็นอะฟลาท็อกซิน เป็นเชื้อราที่พบในพวกธัญพืช ถั่ว หอมแดง กระเทียม ถ้ากินบ่อยๆ จะเกิดโรคมะเร็งได้ ดังนั้นหากข้าวมีการปนเปื้อนของเชื้อราก็เท่ากับผู้บริโภคมีความเสี่ยง
อ่านข่าว : รู้จัก “อะฟลาท็อกซิน” วายร้ายก่อมะเร็ง
ดร.สง่า กล่าวอีกว่า ประเด็นที่ 3 เรื่องของโภชนาการและสารอาหารในข้าว ซึ่งในข้าวสารคาร์โบไฮเดรตเมื่อผ่านเวลานาน 10 ปีอาจไม่สูญเสียคุณค่าด้านพลังงาน แต่แสงและความชื้นอาจมีส่วนทำให้คุณค่าสารอากหาอื่นๆ เช่น วิตามิน บี 1 บี 12 และโปรตีนสลาย และลดคุณค่าไปในระดับหนึ่งถ้าเก็บไว้นานๆ
ดังนั้นใน 3 ประเด็นนี้อยากเสนอให้รัฐบาล ต้องพิสูจน์ให้เห็นชัดเจนก่อน ไม่ใช่ให้คนใดคนหนึ่งไปชิมแล้วว่าข้าว 10 ปีกินได้ ต้องนำข้าวไปส่งตรวจในแลบ ทดสอบการยอมรับเชิงการวิจัย มองว่าต้องส่งตรวจพิสูจน์คือความปลอดภัยจากสารเคมีตกค้าง เชื้อราและลักษณะทางกายภาพ และคุณค่าของโภชนาการว่ามียังมีหรือไม่ แค่คาร์โบไฮเดรต มีพลังงานเท่านั้น
ต้องพิสูจน์ก่อนว่าปลอดภัยหรือไม่ ให้โอกาสในการพิสูจน์อย่าเพิ่งด่วนสรุปว่ากินได้หรือไม่ได้ ต้องส่งตัวอย่างข้าวตรวจในแลบเรื่องความปลอดภัยและเรื่องคุณค่าทางโภชนาการก่อน
อ่านข่าว ระทึก! นาทีตึกรื้อถอนพังต่อหน้า เศษซากคาถนนจรัญสนิทวงศ์
ไม่แนะนำส่งทำอาหารสัตว์-ห่วงโซ่อาหารสู่คน
ทั้งนี้นักโภชนาการ ยังย้ำว่า ถ้าพิสูจน์แล้ว และยอมรับใน 2 ส่วนได้คือความปลอดภัย และถึงขั้นจะนำไปวางขายเป็นทางเลือกข้าวราคาถูก และช่วยคนมีรายได้น้อย ข้าวบรรจุถุงต้องมีฉลากข้างถุงให้ชัดเจนว่าเป็นข้าว 10 ปีหรือข้าวโครงการรับจำนำ เพื่อเป็นทางเลือกกับผู้บริโภคในการตัดสินใจว่ายอมรับได้ที่จะซื้อข้าวถูกและต้องซาวน้ำ 15 ครั้ง
ส่วนทางเลือกอื่น ถ้าไม่นำมาขาย มองว่าถึงจะนำไปเป็นอาหารสัตว์ ถ้าไม่ปลอด ภัยมีเชื้อราอะฟลาท็อกซิน ก็ไม่ปลอดภัย เพราะไม่ว่าจะเป็นไก เป็นไก่ไข่ ก็มีผลทางอ้อมกลับมาสู่คน ส่วนที่มีข้อเสนอว่านำไปทำแอลกอฮอล์ อาจจะได้แต่ถามว่าคุณภาพจะดีหรือไม่
อ่านข่าว
เผยวิธีเก็บข้าว 10 ปี ผู้เชี่ยวชาญกังวลคุณค่าทางอาหารถูกย่อยสลาย
“วรงค์” รับคำท้า “ภูมิธรรม” ตรวจคุณภาพข้าว มั่นใจตบแต่งกองข้าว
“สารรมควัน” ในเมล็ดข้าวสาร “ไม่เสื่อมสภาพ ตกค้าง ล้างไม่ออก”